Biografie

© Jerzy Andrzej Chmurzyński (j.chmurzyński@nencki.gov.pl)

GERARD P. BAERENDS

Baerends, Gerard[us] P[ieter] [wym. Bá:rends, nie: Bérends!] (ur. 1916), wybitny etolog hol., studiował biologię na uniwersytecie w Lejdzie, gdzie w 1941 uzyskał dokotrat na podstawie głębokiej i szerokiej pracy o orientacji przestrzennej, seksualnej i zachowaniu rozrodczym szczerkliny piaskowej, 1940-1941 był asystentem na tymże uniwersytecie, 1941-1946 pracował jako biolog w Królewskim Instytucie Badań Naukowych, od 1946 do emerytury był profesorem uniwersytetu w Gronigen [wym.: Hroninhen]. Oprócz prac eksperymentalnych szczególnie zasłużył się nauce jako jeden z najwybitniejszych teoretyków biologii, który twórczo rozwinął tinbergenowską teorię instynktu; w szczególności zwrócił uwagę na fakt, że zwierzę dysponuje jakby pulą potencjalnych działań, z których niektóre mogą być wykorzystywane w fazie apetencyjnej przez różne instynkty; por. N. Tinbergen.

Fortpflanzungsverhalten und Orientierung der Grabwespe Ammophila campestris Jur. Tijschr. voor Ent., 84, 1941, sss. 68-275; Specialization of organs qnd move­ments with a releasing function. Symp. Soc. exp. Biol., 4, 1950, ss. 337-360; Aufbau des tierischen Verhaltens. W: Kükenthals Handbuch de Zoologie, Bd. III, Lief. 7; 10 (3), ss. 1-32; The contribution of ethology to the study of the causation of behaviour. Acta physiol. pharmacol. neerlandia, 7, 1958, ss. 466-499; Les sociétés et les familles de poissons. Coll. int. CNRS, 35 (1950), 1952, ss. 207-219; Behavior: The ethological analysis of fish behavior. W: The Physiology of Fishes, ed. by M. Brown. New York 1957, ss. 229-269;  Ethological studies of insect behavior. Annu. Rev. Entomol, 4, 1959, ss. 207-234; Les fonctions de communication chez les animaux. Bull. Soc. Sci. Bretagne, 38, 1963, ss. 79-98; Research programme of the Zoological Laboratory of the University of Groningen. Arch. néerland. Zool., 16, 1964, ss. 145-148; The ethological study of internal mechan­isms causing behaviour; its possibilities and implications. Arch. néerland. Zool., 16, 1964 Nş 1, ss. 149-171; Über einen möglichen Einfluß von Triebkonflikten auf die Evolution von Verhaltensweisen ohne Mitteilungsfuktion. Z. Tierpsychol., 232, 1966 H. 4, ss. 385-394; Comparative methods and the concept of homology in the study of behaviour. Arch. néerland. Zool., 13, 1967, Suppl. 1, ss. 401-417; The ethological analysis of fish behavior. W: Fish Physiology, ed. by W.S. Hoar and D.J. Randall, vol VI: Environmental relations and behavior. New York and London 1971, ss. 279-370; Moderne Methoden und Ergebnisse der Verhaltensfor­schung bei Tieren. Rheinisch-Westfälische Akad. d. Wissenschaften, Vorträge Nş 218, Opladen 1972, ss. 7-34; The methods of ethology. Ciencia e Cultura, 27, 1975 Nş 9, ss. 938-942; On drive, conflict and instinct, and the functional organization of behavior. Progr. in Brain Res., 45, 1976, ss. 427-447; The functional organiza­tion of behaviour. Anim. Behav., 24, 1976 Nş 4, ss. 726-738; G.P. Baerends, J.M. Baerends-van Roon: An Introduction to the Study of the Ethology of Cichlid Fishes. Behaviour, Suppl. 1, 1950, ss. VII+243; G.P. Baerends, C. Beer and A. Manning [eds.]: Function and Evolution in Behaviour. Oxford 1975; G.P. Baerends, R. Bronwer and H. Tj. Waterbolk: Ethological studies on Lebistes reticulatus (Peters). Behaviour, 8, 1955, ss. 249-334; J.M. Baerends-van Roon, G.P. Baerends: The morphogenesis of the behaviour of the domestic cat, with special emphasis on the development prey-catching. Verh. koningl. ned. Akad., 72, 1979, ss. 1-107 (wydane też jako książka: Amsterdam 1979).