POLSKIE TOWARZYSTWO ETOLOGICZNE

POLISH ETHOLOGICAL SOCIETY

ERAZM MAJEWSKI

Majewski, Erazm (1858-1922), pol. biolog, prehistoryk, myśliciel - socjolog i ekonomista; choć nie miał formalnego wykształcenia akademickiego, poświęcił się nauce i studiował początkowo geologię i entomologię, później prehistorię, a wreszcie socjologię i ekonomię, której zagadnienia dzięki poprzednim studiom ujmował bardzo głęboko i oryginalnie. Wspierał rozwój różnych dziedzin wiedzy z własnych funduszy - m. in. w latach 1892-1921 łożył wielkie sumy na gromadzenie prywatnej kolekcji około 30 tys. eksponatów archeologicznych i bibliotekę, które zapisał Tow. Nauk. Warsz.; zbiory obecnie w większości znajdują się w Państwowym Muzeum Archeologicznym w Warszawie. Jako archeolog koncentrował się na epoce kamienia, m.in. badając narzędzia krzemienne pochodzące z mezolitu. Od 1919 kierował formalnie katedrą Archeologii Przedhistorycznej UW jako profesor tej uczelni. W latach 1920-1921 był prezesem Państwowego Grona Konserwatorów Zabytków Przedhistorycznych. W swych zainteresowaniach socjologicznych domagał się stosowania metod nauk przyrodniczych w badaniu społeczeństwa; był zwolennikiem darwinizmu społecznego i liberalizmu gospodarczego. Najważniejszym dziełem jego życia była Nauka o cywilizacji (t. 1-4, 1908-1923 - ostatni tom pt. Narodziny i rozwój ducha na Ziemi wydała pośmiertnie jego żona pod redakcją Mariana Massoniusa, profesora Uniw. Stefana Batorego w Wilnie), w którym to dziele próbował podjąć ideę ewolucji społeczeństwa i kultury począwszy od poziomu biologicznego. Jako przyrodnik Erazm Majewski przyczynił się do uporządkowania polskiej terminologii Słownik nazwisk zoologicznych i botanicznych polskich (t. 1-2, 1891-1898). W latach 1899-1905 był wydawcą i redaktorem pisma Wisła, której redakcję objął po Karłowiczu; 1899-1913 założyciel, wydawca i redaktor Światowida. Rocznika poświęconego archeologii pradziejowej i badaniom pierwotnej kultury polskiej i słowiańskiej. Tam m. in. opublikował artykl pt. Hipoteza Kossinny o germańskim pochodzeniu Indoeuropejczyków a prawda w nauce (Światowid, t. 6, 1905). Od 1908 był członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Erazm Majewski był utalentowanym popularyzatorem wiedzy przyrodniczej, m. in. w uroczej fantastycznonaukowej powieści dla młodzieży Doktor Muchołapski. Fantastyczne przygody w świecie owadów (1890, wyd. 3., 1 powojenne, Warszawa 1957), w której na tle flory tatrzańskiej ukazuje życie i obyczaje drobnych krajowych zwierząt, zwł. owadów (podobną konwencję przyjął wiele później Włodzimierz Bragin w Niezwykłych przygodach doktora Dumczewa. Warszawa 1962); tam (ss. 193-202) podaje opis własnej obserwacji plenia; napisał też W otchłaniach czasu, fantastyczne przygody prof. Przedpotopowicza (1896).

Rocznice
Aktualności
Pracownia Etologii
Etologia
Historia polskiej etologii

Back to home page, Nencki home page