POLSKIE TOWARZYSTWO ETOLOGICZNE

Jan MAZURKIEWICZ

Mazurkiewicz, Jan (1871-1947), jeden z najwybitniejszych pol. psychiatrów, twórca oryginalnej polskiej szkoły psychiatrycznej. Po studiach lekarskich na UJ w Krakowie, 1896 otrzymał dyplom lekarski; 1909 habilitował się na Uniw. Jana Kazimierza we Lwowie. Po pracy w klinikach i szpitalach w Grazu (Austria), w Warszawie i w Kochanówce k. Łodzi, założył w Kobierzynie (obecnie dzielnica Krakowa) szpital psychiatryczny im. Józefa Babińskiego, którego był dyrektorem w 1907-1909. W tymże roku został docentem psychiatrii we Lwowie, zaś od 1919 został powołany jako profesor do organizującej się katedry psychiatrii Uniwersytetu Warszawskiego; w latach 1921-1922 był dziekanem Wydziału Lek. UW, w 1922-1923 rektorem UW. 1920-1923 wiceprezes, a od 1923 aż do śmierci  – prezes Pol. T-wa Psychiatrycznego; od 1930 członek PAU. W czasie okupacji wykładał psychiatrię na tajnych kursach lekarskich, a po powstaniu warszawskim na podobnych kursach w Częstochowie. W 1945 zorganizował na nowo klinikę psychiatrii w Warszawie z siedzibą w szpitalu psychiatrycznym Tworkach. Był autorem wielu książek naukowych – w tym o charakterze neurobiologicznym. Zastosował teoretyczne idee neurologa angielskiego Johna H. „Jacksona do stworzenia oryginalnej «teorii patogenezy chorób psychicznych oraz opracował szczegółowo rolę [nerwowego] układu wegetatywnego w zakresie zjawisk uczuciowych w normie i patologii. [...] «Teoria jego kontynuowana jest zwłaszcza  przez klinikę w Lublinie”. (Cudzysłów wprowadzony jest przez przeze mnie, JAC, ponieważ określenie teoria jest tu użyte nie w znaczeniu epistemologicznym (naukoznawczym) lecz potocznym: nie chodzi tu o bardzo dobrze udokumentowaną hipotezę [jak w wypadku syntetycznej teorii ewolucji biologicznej], ale o spoisty zbiór poglądów, z których wiele jest dobrze udokumentowane, inne mają charakter hipotetyczny [i jako takie są weryfikowalne], wszakże jeszcze inne mają charakter zgoła domniemań (supozycji) nie poddających się falsyfikacji).

O asymetrycznych czynnościach półkul mózgowych (1913); O anatomicznym podłożu stanów psychicznych i ich zaburzeń (1918); Układ nerwowy roślinny* i zaburzenia psychiczne (1925); 6 rozpraw o integracjach narwowcy (1932-1934); O lokalizowaniu czynności psychicznych (1938); O dwoistej funkcji układu nerwowego (1945); szczególne znaczenie uogólniające do czasu wyjścia Integracyjnej działalności mózgu Jerzego Konorskiego (oryg. ang. 1967, wyd. pol. 1970) – miały jego dwa dzieła: Wstęp do psychofizjologii normalnej (1959) i Wstęp do psychofizjologii patologicznej (1958).

—————

* Dziś nieużywana polska nazwa nerwowego układu wegetatywnego czyli autonomicznego (współczulnego i przywspółczulnego).

Na podstawie hasła w Ecyklopedycznym słowniku psychiatrii opracował Jerzy A. Chmurzyński (e-mail: j.chmurzynski@nencki.gov.pl) 19 marca 2007 r.

Etologia
Pory Roku
Rocznice
Aktualności
Historia polskiej etologii
Piśmiennictwo behawioralne
Pracownia Etologii

Back to home page, Nencki home page