POLSKIE TOWARZYSTWO ETOLOGICZNE

Włodzimierz Puchalski

Puchalski, Włodzimierz (1908-1979), fotografik przyrody, pionier pol. filmu popularnonaukowego o tematyce przyrodniczej, reżyser, operator i scenarzysta (polski Jean. Painlevé lub Aleksandr Zguridi).

Jego ojciec uprawiał fotografię krajobrazu (podobnie jak Jan Bułhak). Włodzimierz od 13 roku życia był myśliwym, co wywołało jego zażyłość w przyrodą (por. Włodzimierz Korsak, a w wieku 14 lat otrzymał pierwszy dobry (miechowy) aparat fotograficzny. Po ukończeniu szkoły średniej i służbie wojskowej w I Korpusie Kadetów we Włodzimierzu Wołyńskim odbył studia na Wydziale Rolniczo-Leśnym Politechniki Lwowskiej zakończone dyplomem inżyniera agronoma. 1933 -1936 był asystentem prof. Witolda Romera przy Katedrze Fotochemii Politechniki Lwowskiej, z którym wspólnie realizował filmy oraz opracował metodę robienia filmów przyrodniczych. Debiutował w okresie międzywojennym, zwłaszcza fotografią przyrodniczą (1937 Złoty Medal na Wielkiej Olimpiadzie Łowiectwa w Berlinie za zdjęcie przedstawiające dzika w lesie. Swój pierwszy film przyrodniczy zatytułował Bezkrwawe łowy (po wojnie wydał w 1951 album z wyborem zdjęć pod tym samym tytułem). W latach 1937-39 był asystentem prof. Wodnickiego przy Katedrze Anatomii SGGW, gdzie opracował metodę posługiwania się filmami i przezroczami w czasie wykładów uniwersyteckich. W tym czasie wyjeżdżał dwukrotnie jako polski delegat do największej europejskiej stacji ornitologicznej w Rosji.

Stał się powszechnie znany jako wybitny fotografik (m.in. w 1938 fotografował polowanie organizowane przez prezydenta Ignacego Mościckiego, w którym uczestniczył Hermann Göring). Do 1939 roku sześciokrotnie zdobywał pierwsze miejsce w konkursie fotograficznym Łowca Polskiego.

W 1939 czynnie uczestniczył w kampanii wrześniowej. W czasie wojny mieszkał w Generalnym Gubernatortwie pod okupacją niemiecką i pracował jako leśniczy w Puszczy Sandomierskiej. Po wojnie rozpoczął pracę w Katedrze Genetyki. W 1946 organizował krakowski Instytut Filmowy. W 1949 rozpoczął pracę w Instytucie Zootechniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie stworzył dział dokumentacji fotofilmowej zwierząt. Od 1956 r. pracował w Wytwórni Filmów Oświatowych w Łodzi jako operator i reżyser. W 1976 roku przeszedł na emeryturę. W tym to, powojennym okresie, osiągnął sukcesy takimi filmami, jak Ptasia wyspa (1947), Zima w Puszczy Białowieskiej (1947), Jeziora Mazurskie (1947), Na śnieżnym szlaku Karkonoszy (1948), Flora Tatr (1949), Puszcza Białowieska (1964), Zima w lesie (1966). Znaczący był też nurt zoologiczny w jego pracach: Wykluwanie się piskląt (1948), Nietoperze (1956), Łabędzie jezioro (1957), Nasze gady i płazy (1972), przy czym kilka z nich poświęcił aspektom etologicznym: Instynkt macierzyński ptaków (1954), Skrzydlaci rycerze (1957) – o tokach batalionów (Philomachus pugnax), Ptasie rodziny (1977).  Włączenie się Polski po wojnie  wzorem lat 1930ch do badań polarnych, zaowocowało jego uczestnictwem w ekspedycjach i filmami o tej tematyce, jak: Wśród gór i dolin Arktyki (1958), W tundrach Arktyki (1959). W 1978 wyjechał do Antarktyki z wyprawą zorganizowaną przez Polską Akademię Nauk dzięki staraniom Stefana Manczarskiego. Zmarł na Wyspie Króla Jerzego w czasie wykonywania zdjęć do filmuLato na Wyspie Króla Jerzego (1979) i tam też został pochowany koło Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego. Oprócz wspomnianej książki Bezkrwawe łowy, wydał też Wyspa kormoranów (1954), W krainie łabędzia (1956), Ptaki naszych wód (1957), Zwierzęta naszych lasów (1957), Wśród trzcin i wód (1955) i wiele innych.

Opracował [z wykorzystaniem hasła w Wikipedia.pl) Jerzy A. Chmurzyński (e-mail: j.chmurzynski@nencki.gov.pl) 10 lutego 2007 r.

Etologia
Pory Roku
Rocznice
Aktualności
Historia polskiej etologii
Piśmiennictwo behawioralne
Pracownia Etologii

Back to home page, Nencki home page