|
POLSKIE TOWARZYSTWO ETOLOGICZNEPOLISH ETHOLOGICAL SOCIETY |
H. Siemiradzki: „Sielanka rzymska” |
HENRYK SIEMIRADZKI |
Siemiradzki,
Henryk
[Hektor]
(1843-1902), pol. malarz, z wykształcenia przyrodnik-etolog. Pochodził z
ziemiańskiej rodziny osiadłej w nowogródzkim majątku, urodził się na ukraińskich
kresach b. Rzeczypospolitej; mimo iż ojciec był carskim generałem, w domu
panowała patriotyczna polska atmosfera, kultywowano w nim uwielbienie dla
Mickiewicza. Henryk wykazywał zarówno uzdolnienia plastyczne, jak i
zainteresowania biologiczne, toteż po ukończeniu gimnazjum w Charkowie
- na życzenie
rodziców odbył studia na wydziale mat.-przyrodniczym tamtejszego uniwersytetu,
które ukończył (1864) uzyskując tytuł kandydata nauk przyrodniczych na podstawie
rozprawy O instynkcie owadów; od jesieni tegoż roku podjął studia
malarskie na Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, ukończone w 1870, po czym
jako stypendysta studiował przez rok na Akademii Monachijskiej u K. von Piloty;
1872 osiadł na długie lata w Rzymie (zmarł w kraju, w Strzałkowie k. Częstochowy).
W malarstwie reprezentował akademicki klasycyzm połączony z naturalizmem; jego
przyrodnicze zainteresowania odbijały się w malarstwie pejzażowym (zob. Rys),
jednak Siemiradzki jest najbardziej znany z dużych rozmiarów obrazów scen
rodzajowych z życia Greków, Rzymian i pierwszych chrześcijan, jak Pochodnie
Nerona (1876), wystawiony w dniach 15-24 listopada 1997 w Muzeum Narodowym w
Warszawie Chrystus u Marii i Marty (1886), własność Muzeum Rosyjskiego w
Petersburgu, czy Dirce chrześcijańska (1897), no i z kurtyny (z 1894) w
Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie (zob. Ludwikowski, ss. 110-111) oraz
drugiej (1900) w Teatrze Miejskim we Lwowie. Henryk Siemiradzki interesował się
mediumizmem i często
- wraz z
zasłużonym prezydentem Warszawy, carskim generałem Sokratesem Starynkiewiczem (założył
on m.in. warszawskie wodociągi)
-
brał udział w organizowanych przez
Juliana
Ochorowicza seansach ze słynnym medium Eusapią Palladino.
J. Ochorowicz: Zjawiska mediumiczne. Cz. 1-3. [„Bibl.
Dzieł Wyborowych” Nr 780]. Warszawa 1913; J. Ochorowicz: Zjawiska mediumiczne.
Cz. 1-2. Warszawa 1992 [bez fotografii]; L. Ludwikowski: Kraków
-
Przewodnik,
wyd. III. Warszawa 1991; Anna Biały: Akademik niekonwencjonalny. W:
Henryk Siemiradzki: Chrystus u Marii i Marty
- wystawa obrazu
[...] i prezentacja wybranych dzieł artysty ze zbiorów Muzeum Narodowego w
Warszawie (katalog
wystawy). Warszawa 1997, ss. [7-15 nlb.]
Opracował Jerzy
A. Chmurzyński
©
(e-mail: j.chmurzynski@nencki.gov.pl)
14 stycznia 2002 r.
Rocznice
Aktualności
Pracownia Etologii
Etologia
Historia polskiej
etologii
Back to home page, Nencki home page