|
POLSKIE TOWARZYSTWO ETOLOGICZNEPOLISH ETHOLOGICAL SOCIETY |
Douglas A. Spalding
Spalding, Douglas Alexander (ok. 1840-1877), angielski filozof, który – podobnie jak u nas Tadeusz Garbowski – zajął się badaniem zachowania się zwierząt i m.in. opisał zjawisko imprinting, które potem (ok. 1900) Oskar Heinroth nazwał wpajaniem (niem. Prägung) – w ten sposób rozpoznając ważne zjawisko zazębiania się czynników dziedzicznych z elementami nabytymi. Mimo swej wczesnej śmierci i tego, że jego osiągnięcia w tej dziedzinie długo leżały zapomniane, tak że dopiero w 1950-ch latach John B. S. Haldane niektóre z nich powtórzył. Dlatego też William H. Thorpe w swej książce The Origin and Rise of Ethology napisał (1979), że Spalding powinien być uznany za założyciela etologii jeszcze przed Konradem Lorenzem
Życie Douglasa Spalding było niezwykle urozmaicone. Urodzony w Londynie, początkowo pracował tam jako prosty robotnik, po czym przeniósł się w pobliże Aberdeen, w Szkocji – gdzie filozof Alexander Bain umożliwił mu bezpłatne słuchanie wykładów na uniwersytecie w Aberdeen. Tak Spalding przez rok studiował filozofię i literaturę, by po roku wrócić do Londyna. Tam nabawił się gruźlicy, wskutek czego szukając sposobu wyleczenia się zjeździł pół Europy. Dzięki temu poznał w Awinionie Johna Stuarta Milla, a przez niego – wicehrabiego Amberley, syna byłego premiera brytyjskiego, Lorda Johna Russella, który powierzył mu rolę domowego nauczyciela swego syna, młodego Bertranda Russella, późniejszego znanego filozofa.
On instinct.
Nature,
6, 1872, ss. 485-486; Instinct with original observations on young animal.
Macmillan's Mag., 27, 1873, ss. 282-293 (reprinted in Brit. Journal of
Animal Behaviour, 2, 1954, ss. 1-11).
J. B. S. Haldane: Introducing Douglas Spalding. Brit. Journal for Animal
Behaviour, 2, 1954, s.1.
P. H. Gray: Spalding and his influence on research in developmental behavior.
Journal of the History of the Behavioral Sciences, 3, 1967, ss. 168-179.
P. H. Gray: Prerequisite to an analysis of behaviorism: The conscious
automaton theory from Spalding to William James. Journal of the History of the
Behavioral Sciences, 4, 1968, ss. 365-376.
Na podstawie hasła w Wikipedia.de opracował Jerzy A. Chmurzyński (e-mail: j.chmurzynski@nencki.gov.pl) 6 lutego 2007 r.
Etologia
Pory Roku
Rocznice
Aktualności
Historia
polskiej etologii
Piśmiennictwo
behawioralne
Pracownia
Etologii
Back to home page, Nencki home page