|
|
POLSKIE TOWARZYSTWO ETOLOGICZNE POLISH ETHOLOGICAL SOCIETY |
Wincenty HARMATA
HARMATA,
Wincenty
[Józef] (1933-2000), syn Stanisława, starosty powiatowego
w latach 1920-1939 i Stanisławy z d. Fryt, pol. etolog i zoopsycholog, zajmujący
się też ornitologią i fenologią; studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim
(1960), po czym podjął pracę u prof. Romana J. Wojtusiaka w Zakładzie
Zoopsychologii i Etologii Zwierząt UJ - początkowo jako młodszy asystent,
następnie (1964) jako st. asystent, po uzyskaniu stopnia dr nauk przyr. (1968) - jako adiunkt, habilitował się w 1978, po czym od 1980 był
docentem, 1992 został prof. UJ, a w 1996 otrzymał tytuł profesora; od 1986 do
przejścia na emeryturę w 1998 był kierownikiem wspomnianego Zakładu w Inst.
Biologii Środowiskowej UJ. Za swoich mistrzów, oprócz Wojtusiaka uważał botanika
Władysława Szafera, chiropterooga Adama Krzanowskiego, ornitologa Bronisława
Ferensa i ekologa Władysława Grodzińskiego. Działalność naukowa Harmaty jako
etologa i zoopsychologa ogniskowała się przede wszystkim wokół zachowania się
nietoperzy, a także ptaków
i obejmowała migracje, orientację przestrzenną,
adaptacje synurbanizacyjne, behawioralne aspekty snu zimowego (hibernacji)
nietoperzy, zajmował się też zmianami behawioralnymi w środowisku miejskim,
wpływem działalności ludzkiej na zachowanie się zwierząt, jak również wpływem
klimatu i pogody na zwierzęta. Żonaty (żona Krystyna z d. Jaskier, doc. dr hab.
palinolog), dwoje dzieci. Członek PTZool., Société de Biospéleologie,
Europäische Gesellschaft für Säugetierschutz, Societas Mammalogica,
przewodniczący krakowskiego Koła Stryjan w T-wie Miłośników Lwowa i Kresów
Pd.-Wsch. Interesuje się historią (szczególnie średniowieczną, w tym Zakonu
Krzyżackiego), batalistyką z okresu II wojny świat., lotnictwem, muzyką, filmem
i sportem.
[Ważniejsze publikacje:] The thermopreferendum of some species
of bats (Chiroptera).
Acta Theriol.,
14, 1969 Nº
5, ss. 49-62; Dynamika fenologiczna przylotów i odlotów ptaków wędrownych w
Krakowie i okolicy w XIX i XX w. Zesz. Nauk. UJ, Prace zool., z. 44, 1978,
ss. 33-108; Wędrówki i orientacja przestrzenna nietoperzy ["Nauka dla
wszystkich" Nr 131]. Kraków 1971; Zagadnienia orientacji przestrzennej ptaków
i nietoperzy. Biol. w Szkole, 37, 1984 Nr 3, ss. 142-148; Fenologia
ogólna [UJ, Inst. Biol. Środow., Skrypty uczelniane Nr 729]. Kraków 1995. B.
Dąbrowska, S. Manikowski, Z. Lenkiewicz, W. Harmata: Ćwiczenia z etologii
doświadczalnej. [UJ, Inst. Biol. Środow., Skrypty uczelniane Nr 404]. Kraków
1981.
Opracował Jerzy A. Chmurzyński 30 maja 2000 r.
Historia Etologii
Etologia