POLSKIE TOWARZYSTWO ETOLOGICZNE

POLISH ETHOLOGICAL SOCIETY

Katsuji TSUNEKI

TSUNEKI, Katsuji (1908-1994), wybitny i niezwykle płodny japoński hymenopterolog (= spejalista od błonkówek) zajmujący się zwł. żądłówkami (Aculeata); po studiach w Tokyo Higher Normal School uczył w średnich szkołach: Utsunomiya dla dziewcząt i w szkole Keijo. Pierwsza jego praca (1929) dotyczyła biologicznych obserwacji osy-kopułki (Eumenes), ostatnia (1993) zamykała imponującą liczbę ok. 600 publikacji. Do końca lat 1940-ch zajmował się głównie zachowaniem się owadów; nawet w okresie 1937-1940, gdy był żołnierzem w jednostce okupującej pn Chiny i Mongolię Wewnętrzną, w wolnych chwilach obserwował obyczaje os kopiących gniazda w ziemi, czego wyniki opublikował [po jap.] w książce Przyrodnik na froncie (Osaka 1942), niemniej nigdy nie porzucił tego wątku badawczego. W latach 1944-1952 pracował w Instytucie Zoologicznym Uniwersytetu Hokkaido w Sapporo; tu wydał książkę The Japanese Hunting Wasps, Their Ecology and Psychology (Sapporo 1946), a swe ekstensywne badania behawioralne nad wardzanką zamknął książką A Research Account of the Japanese Long Nosed Wasp, Bembix niponica Smith (Sapporo 1948). Tam też uzyskał stopień doktora (1950). W latach 1952-1973 był profesorem zoologii w Uniwersytecie Fukuji. Wiele prac Tsunekiego dotyczyło zachowania os grzebaczowatych (Sphegidae), widzenia barw u mrówek, a jeszcze w 1982 opublikował artykuł o gnieżdżeniu się i budowaniu oprzędu przez osę grzebaczowatą, niestylka Gorytes tricinctus, który żył "pokolenie za pokoleniem w mym małym ogrodzie". W latach 1960-1970-ch Tsuneki opublikował wiele artykułów naukowych dotyczących zachowania się i biologii kanarków i in. ptaków. Prócz działalności naukowej Tsuneki wiele energii wkładał w organizowanie życia naukowego japońskich etologów i hymenopterologów. I tak w 1957 zainicjował jap. czasopismo Life Study, które wychodziło do 1973, w następnym roku - inne pismo, Wiadomości Hymenopterologiczne, które wychodziło do 1987 (w tym tomie, 27 zawarto autobiografię Tsunekiego); w 1963 zaczął wydawać pismo Etizenia [po ang.], które do 1973 wydało 41 zeszytów i w którym opublikował liczne prace z etologii. W 1976 zaczął wydawać Special Publications of the Japan Hymenopterists Association, w którym wyszło 41 zeszytów do 1993, wśród nich większość swego autorstwa (autor publikował po jap., ang., niem. i fr.); por. W.M. Wheeler.

A list of papers and writings by K. Tsuneki (I) 1929-1961; A list of papers and writings by K. Tsuneki (II) 1962-1968; Autobiography [Engl. transl.] Sphecos Nr 28 [in print]; A.S. Menke: Katsuji Tsuneki (September 12, 1908 - February 2, 1994. Sphecos Nr 27, July 1994, ss. 5-6.

Etologia
Pory Roku
Rocznice
Aktualności
Historia polskiej etologii
Piśmiennictwo behawioralne
Pracownia Etologii

Back to home page, Nencki home page